گزارشی از یک روز ویژه از نزدیک با آیدین آغداشلو

هفتمین نشست از سلسله نشست‌های آزاد مدرسه‌ی ویژه در سال 1392، با عنوان «یک روز ویژه از نزدیک با آیدین آغداشلو» عصر روز جمعه 10 آبان برگزار شد.
در این نشست فیروز شافعی و هومن مرتضوی به طرح پرسش و گفتگو با آیدین آغداشلو پرداختند.
آغداشلو در پاسخ به سوالی درباره‌ی «چیستی هنر در جهان امروز» به تفصیل صحبت کرده و با ذکر نمونه‌هایی از گونه‌گونی سبک‌ها، دیدگاه‌ها و اندیشه‌های هنرمندان، گفت: در حال حاضر من دیگر نمی‌توانم توصیف جامع و کاملی از هنر ارایه‌دهم و شاید درست‌تر آن باشد که ما ابتدا ببینیم که هنر چه چیزی هست و چه چیزی نیست تا دست آخر شاید به یک تعریف نه‌چندان دقیق و روشنی برسیم!

آغداشلو با نقل قول از« اندی و ارهول» گفت: «اگر اثر هنری تبدیل به کالا نشود باقی نمی‌ماند». بنابراین، گرافیک جزو کالا‌شده‌ترین آثار هنرهای تجسمی محسوب می‌شود.
او گفت طراحان گرافیک هنری را به وجود می‌آورند که به‌سرعت تبدیل به کالا می‌شود و به‌همین واسطه و تکثیر آن، تعریف تحسین‌آمیزی دارد و این‌گونه می‌توان بیان کرد که چندان ارتباطی هم با هنر‌های تجسمی ندارد. شاید برای آنکه گرافیک ملموس‌تر از دیگر حوزه‌هاست. زیرا در مکانیزم، محاسبات و سیستم آن، که چگونه به وجود می‌آید و به کجا راهی می‌شود، راحت‌تر و شفاف‌تر بیان می‌شود.
انسان معاصر در پی اعلام حضور خویش است و طراح نیز اعلام حضور خویش را از طرز روایت کردن خود از جهان تعریف می‌کند. من دلبسته‌ی نقاشی  بوده‌ام و حضور خود را اینگونه متفاوت رقم زده‌ام.
بحث دیگری که در مورد یک طراح گرافیک مطرح است بدین‌گونه است که او، هم باید خلاق باشد و هم معنای خویش را در آثارش منعکس کند. مانند خلوتی و آرامش در آثار مجید عباسی،که با دیدن آثار او  به نجابت و روح آرام وی پی می‌بریم.
آغداشلو در پاسخ به پرسشی دیگر درباره‌ی کلاس‌های نقاشی‌اش، خود را فردی دو‌جهانه خوانده و می‌گوید: «من عرصه‌ای را انتخاب کردم که در شُرف تهدید بود، همان فرهنگ جهانی که به آن غرب‌زدگی نیز می‌گفتند، که البته حرف بی‌ربطی بود!» در ادامه می‌گوید:
«امروزه مهم‌ترین و عمده‌ترین هنرمندان حاضر این مملکت، فرهنگ غربی، جهانی را در آثارشان جای داده‌اند. اکنون ما با گذشته‌ای از فطرت‌های مختلف که به نوعی به ما رسیده، با کوله‌باری از گذشته، در مقابل جهان ایستاده‌ایم. جهانی که یک اندازه‌ی خاصی برایمان ارزش قایل است. من به‌سهم خود وظیفه‌دارم همانند فیلم «فارنهایت‌۴۵۱» ساخته‌ی فرانسوا تروفو، آن کتابی را که از بر‌کرده و آموخته‌ام به دیگران انتقال‌دهم.
آغداشلو در پاسخ به پرسشی دیگر درباره‌ی برخی لی‌آوت‌های عناوین و نوشته‌ها که به‌شکلی ضعیف بر روی کارهایش صورت گرفته می‌گوید:
«من تصویرگری خود را به پایان می‌رساندم و آثارم را به سفارش‌دهنده‌ام می‌دادم و با خود می‌پنداشتم که این آثار به یقین دست شخصی کاردان سپرده شده و به خوبی صفحه آرایی خواهد شد،که اینگونه نشد و من هم هیچ‌گاه اعترضی به این موضوع نکردم.»
آغداشلو در پاسخ به پرسش دیگری در باب برَند شدن «آغداشلو» پاسخ‌داد:
هر هنرمند زمانی به جهان‌بینی خویش خواهد‌رسید که آثارش بدون امضا، شناخته‌شوند. در عین‌حالی‌که معنی وجودش را بیان می‌کند و تمام هستی و تاریخ  را هم در خود جای می‌دهد. در آن موقع است که می‌توان گفت: آن فرد دارای جهان‌بینی شده و دارای شهرت و آوازه‌ای است. او توضیح داد که من هیچگاه تلاشی برای برند شدن نداشته‌ام. کارهایی خلق کرده‌ام که دوستشان داشته‌ام. از‌این پس هم تقریباً هرکاری که دلم بخواهد انجام خواهم داد. بنابراین اگر هم «آغداشلو» برند شده است، من تعمد و اصراری بر آن نداشته‌ام.
همچنین در این نشست، تعدادی از تصویرسازی‌ها، پوسترها و طرح جلد کتاب و مجله‌ی این هنرمند نیز در نگارخانه‌ی ویژه به نمایش درآمد.
هشتمین نشست «از نزدیک» با حضور «مجید عباسی» روز جمعه، یکم آذر 1392 در مدرسه‌ی ویژه برگزار خواهد‌شد که بیژن صیفوی و تهمتن امینیان با این طراح گرافیک به گفتگو خواهد پرداخت.




15 آبان 1392